بی شك نام و یاد مرحوم غلامرضا آگاه در بین ما و علی الخصوص مردم شهرستان رفسنجان باقی خواهد ماند. او كه خدمات بزرگی در رابطه با فرآوری محصول پسته انجام داد. غلامرضا آگاه در سال1280 در یزد دیده به جهان گشود. عموها و پدربزرگشان در كار تجارت بودند و این اشتیاق او را به سوی تجارت و صنعت سوق داد.
برای جویا شدن از احوالات و نشیب و فرازهای زندگی مرحوم غلامرضا آگاه به پای صحبت جناب آقای مهدی آگاه فرزند آن مرحوم نشستیم: " در 18 سالگی پدربزرگم او را نزد دایی‌شان كه در رفسنجان تجارت خانه داشت فرستاد. پدرم از همان زمان كار تجارت با بمبئی را با چای، نیل، قماش، پارچه و چراغ فانوسی آغاز كرد. چون در رفسنجان كار كشاورزی رواج داشت، به تدریج او با این كار آشنا و به صورت كنجكاوانه به آن نگاه كرد. آن زمان در رفسنجان كشت پنبه انجام می‌شد و درختان پسته بسیار اندك بود. مرحوم آگاه روی محصولات دیگری كه می‌شد در رفسنجان پرورش داد و وارد بازار بین المللی كرد مطالعاتی انجام داد. مثلا پنبه در زمان خود به هند صادر می‌شد و این علاقمندی مرحوم پدرم را بیشتر می‌كرد. او پس از پرورش توت، پیله كرم ابریشم، گل سرخ و پسته متوجه شد محصول پسته علیرغم صادرات محدود به خارج از كشور و مصرف داخلی، پتانسیل لازم را دارد."
مرحوم غلامرضا آگاه بعد از گذشت چند سال و با ارتباط برقرار كردن با بعضی از مسیحیان سوریه‌ای مهاجر در نیویورك توانست پسته را به آمریكا بفرستد و آنجا به فروش رساند. شاید این اولین پایه صادرات پسته ایران بود." بعد از آزمایشهای اولیه شروع به كاشت پسته در منطقه كرد و اثری كه داشت این بود كه كشاورزان را قانع كرد كه كاشت پسته بازدهی لازم را در منطقه دارد. او اعتقاد داشت كه می‌توان بازار بین المللی پسته بوجود آورد و پیش بینی ایشان هم درست از آب درآمد."
پس از این مردم رفسنجان كاشت پسته را در مزارع خود آغاز می‌كنند و این آغاز سودآوری و ارزآوری بزرگ برای كشور بود، از 500 تن به 250 هزارتن، برداشت محصول پسته به صورت نجومی افزایش می‌یافت كه هنوز هم ادامه دارد. مرحوم آگاه با كشف ظرفیت های تجاری این محصول در رفسنجان قدم بزرگی را برای مردم برداشت.
او به این كار بسنده نكرد، نگرانی او پس از برداشت پسته بود. او نگران مردم بود كه می‌بایست پسته را با روش های ابتدایی فرآوری كنند. به همین روی او صنعتگران داخلی را تشویق می‌كرد كه دستگاهی برای فرآوری پسته بسازند. "مرحوم آگاه با وارد كردن دستگاههایی از سوریه، آلمان و سیسیل ایتالیا باعث شد صنعتگران داخلی دستگاه پسته پوست كنی را به بهره برداری برسانند."
مسئله دیگری كه مرحوم آگاه را آزار می‌داد، نگرانی از آفات نباتی و و آفاتی كه محصول پسته را تهدید می‌كرد بود: "ایشان مكاتباتی را با شركتهای آلمانی و فرانسوی انجام داد و شروع به آوردن وسائل سمپاشی كوله‌ای و موتوری از آلمان كرد. با تماس با شركت BASF و Bayer آلمان به واردات كودهای شیمیایی و سموم مخصوص دفع آفات پسته مبادرت كرد. ترویج كود شیمیایی را ایشان قبل از وزارت كشاورزی شروع كرد."
یكی از كارهایی كه مرحوم آگاه بر روی آن سرمایه گذاری زیادی انجام داد، پیوند درختان بنه و پسته وحشی در مناطق جبال بارز و منطقه خبر بود كه البته این كار چندان هم آسان نبود چرا كه: "مرحوم پدرم در بین سالهای 1317- 1314 با دولت وقت و اداره محیط زیست برای پیوند درختان جنگلی پسته مذاكره می‌كرد. اما در نهایت خود او با سرمایه‌گذاری شخصی مجبور به این كار شد. برای سمپاشی درختان جنگلی با قاطر آب را جابجا می‌كرد. 120 نفر پیوند زن را برای پیوند به درختان برد و خلاصه اینكه در این راه با سرمایه‌گذاری شخصی پیش رفت."
كار او در صنعت، به پسته و فرآوری آن محدود نبود: "مرحوم پدرم در كار كرك بز و كرك كشمیری كه منجر به صادرات آن شد نقش موثری داشت، اولین مدرسه‌ای كه ساخته شد مدرسه‌ای بود كه مرحوم آگاه ساخت، ساخت مسجد و آب انبار از دیگر كمكهای خیریه او بود، كمك هزینه تحصیلی كسانی كه تحت تكفلش بودند را می‌پرداخت البته كمكهای او بطور مخفیانه بود و به هیچ عنوان بر آنها منت نمی‌گذاشت."
همین كمك ها و امورات خیر بود كه او را از ورشكستگی كامل نجات داد:" مرحوم آگاه پس از صرف هزینه بسیار جهت پیوند درختان جنگلی در آستانه ورشكستگی قرار گرفت، البته تقلا و تلاش زیادی برای رهایی از آن انجام داد، سرمایه زندگیش را هم از دست داد، اما به كمك مرحوم ارجمند كه یكی از دوستان وی بود و اعتماد و كمك های مردم باعث شد از ورشكستگی نجات پیدا كند."
مرحوم آگاه بطور ذاتی اهل سیاست نبود اما روحیه ظلم ستیزی ایشان باعث شد تا بر ضد مسئولان رژیم سابق حركتهایی انجام دهد: "ایشان پس از دستگیری عده‌ای از مخالفان به مسجد رفت و اعتكاف كرد. در سال 1347 به دلیل حمایت از یكی از روحانیون به اجبار به تهران مهاجرت كرد. آخرین سمت ایشان رئیس هیئت مدیره شركت صادرات پسته ایران بود البته این شركت در سال 1360 منحل شد."
كهولت سن و نارسایی قلبی دیده او را برای همیشه در سال 1365 از جهان فرو بست. مردم رفسنجان و پسته كاران هیچگاه خدمات او را فراموش نخواهند كرد.